راهی به سوی آفتاب

بخش اول:خدا شناسی

معرفت و شناخت،اعمال ما را ارزشمند می کند.در مکتب اسلام درجات اعمال و کارهای ما به میزان معرفت ما بستگی دارد.معرفت خدا،پیامبران، ائمه،هستی، اصول وفروع دین برای منتظران ،امری لازم است.با توجه به این نکته ، نخستین مسیری را که این دعا برای زندگی مهدوی رقم می زند،خداشناسی است؛زیرا شروع این دعا با ذکر الله اوصاف خداست.کسی که می خواهد امام زمانش را بشناسد،اول باید خدارابشناسد.خداشناسی مقدمه امام شناسی است.انسانی که به دنبال امام عصر(عج)باید انسانی توحیدی خدا شناسی باشد.

خدا شناسی واقعی وناخت عمیق دستورات دینی،پایه ومبنای تمام حرکات ورفتار های منتظران واقعی مهدی(عج)استاین نگاه باعث می شود تا شخص منتظر در را رفتن،دیدن،گوش دادن وحتی فکر کردن… اجرای دستورات الهی را به صورت ملکه ی درونی لحاظ کرده،رضایت الهی وحجت خدا رابر هر چیز مقدم دارد.

بخش دوم:درخواست وطلب(اسئلک)

منظوراز"وجه خدا"که به آن قسم خورده است منظور جسم نیست،تا صورت وروی داشته باشد،منظور از این کلمات،معنای ظاهری آنها نیست؛بنابراین اولا:وجه الله همیشه وهمه جا هست؛لذا فقط باید اورا برآورنده ی حاجات بدانیم واگر اولیای خدارا واسطه قرار می دهیم بدانیم که آنهاهم فیض الهی رابه ما می رسانند.

ثانیا:اوکریم است؛درقرآن یکی از صفات خداوند،کریم ذکر شده است.کریم یعنی بزرگوارو بخشنده،البته می توان گفت مصداق بارز وکامل وجه کریم در این عصر وزمان امام مهدی(عج)است.زیرا امام رضا(ع)فرمودند:«"وجه الله"پیامبرخداو حجت های او در زمین هستند که به وسیله آنان به خدا،دین و معرفت او توجه می شود.»

در دعای ندبه می خوانیم:«أین وجه الله الذی الیه یتوجه الاولیاء»

2.وبنور وجهک المنیر؛

نوروجه باوجه که در جمله ی قبل بود،تفاوت دارد.خداوند هم نور است هم نور دهنده وهمه ی نور های عالم،پرتویی از نورجمال اواست.نورفقط خداست واوبه هرکس بخواهد،نور می دهد واو را نورانی می سازد.هرفردی به هر اندازه که محبوب ومقرب درگاه الهی شود منیر می شود؛لذا در قرآن پیابر گرامی اسلام(ص)منیر خوانده شده است.در سوره ی احزاب آیه 45و46آمده است:«ای پیامبر!همانا ماتورا گواه[برمردم]وبشارت دهنده وبیم دهنده فرستادیم.و[نیز]دعوت کننده  به سوی خدا به فرمان اوچراغی تابان[قراردادیم].

اکنون تنهامخلوقی مه در مرتبه اعلی از خداوندمتعال کسب نورکرده،به دیگران نورمی بخشد،آخرین وارث پیامبر،یعنی امام مهدی(ع)است.

کلمه ی قیوم سه بار در قرآن آمده است که در هر سه مورد در منار کلمه"حیّ"قرار دارد.قیام خدا از خود اوست:ولی قیام سایر موجودات به وجود اوست.مراد از قیومیت پروردگار،تسلط وحفاظت وتدبیر کامل او برای مخلوقات است.قیام او دائمی وهمه جانبه است؛می آفریند،روزی می دهد،هدایتمی کندو می میراند ولحظه ای غافل نیست.

هر موجود زنده ای برای ادامه ی حیات،نیازمند منبع فیض است؛همچون لامپی که برای ادامه روشنی،به اتصال برق نیاز دارد.تمام موجودات برای زنده شدن،باید از"حیّ"تغذیه شوند وبرای ادامه ی زندگی باید از “قیوم"مایه بگیرند.

الان وجود مقدسی که در زندگی هر فردی حضور داشته باشد،اورا از فساد دور کرده،به صلاح برساند،حضرت مهدی(عج)است.به عبارت دیگر مهدویت سبب رشد،تعالی و تربیت فرد در جامعه است.امروزه زندگی با یاد ونام حضرت تنهاراه نجات واصلاح است.هر فردی به اندازه زندگی اش را رنگ مهدوی ببخشد،به همان اندازه سود نصیبش می شود.منتظربازمزمه این فراز به این نکته دقت دارد که زندگی اش باید مورد رضایت حضرت ولی عصر(ع)باشد؛زیرانقش حجت خدا درزندگی،این است کا انسان را از فساد نجات داده اورا به صلاح و فلاح برساند.

[علت تکرار وتأکید حی وقیوم بودن خداوند در این دعابه نظر می رسد بی ارتباط با بحث رجعت نباشد.]

بخش سوم:ابلاغ درود

ازوظایف و تکالیف بندگان درباره حضرت مهدی(عج) درود فرستادن بران حضرت است باتوجه به ایه شریفه"ان الله وملائکته یصلون علی النبی…"روشن میشود:

1-خداوند متعال هم بر پیامبرش صلوات میفرستد.

2-ازتعبیر(یصلون) فهمیده میشود که خداوند همیشه وپیوسته رحمت ودرود می فرستد.

3-رابطه مردم ورهبر در حکومت الهی،صلوات وسلام است(علاقه قلبی کافی نیست بلکه اظهار علاقه لازم است.)

صلوات الهی بر امام مهدی(عج)به معنای فرستادن رحمت و برکت بی کران است که در ادعیه فراوان به چشم می آید.

از مرحوم علامه طباطبایی سؤال کردند:معصوم به درود و صلوات نیازی ندارد پس چرا صلوات می فرستیم؟ آن عالم فرزانه فرمود:

«صلواتی که می فرستیم اولا از خودمان چیزی اهدا نمی کنیم بلکه به خدا عرض می کنیم واز او می خواهیم که برپیامبر وخاندانش رحمت ویژه بفرستد،ثانیا گرچه این خاندان نسبت به ما محتاج نیستند؛ولی به ذات اقدس اله که نیازمندند و بایددائما فیض الهی بر آنان نازل شود.

ما با این صلوات خود را به این خاندان نزدیک کرده ایم والا ماکه ازخودمان چیزی نداریم؛بلکه از ذات اقدس اله مسئلت می کنیم به مراتب و درجات این بزرگواران بیفزاید وهمین عرض ادب برای ما تقرب است.»[1]

در دعای عهد از طرف جمیع مومنان به امام سلام داده می شود؛ پس علاقه یک«علاقه جمعی وبین المللی» است؛ لذا منتظر یاد می گیرد که کارهای خیر باید با نگاه جهانی صورت بگیرد، نه شخصی ومحلی ونه فامیلی وقومی.

در این دعا سلام مومنان از مشرق ومغرب زمین به امام زمان (عج) گفته میشود؛ پس این علاقه، بدون مرز است.

بخش چهارم: عهد مهدوی

عهد وپیمان ومیثاق با امام عصر(عج) ازدیگر مضامین این دعاست. وقتی زندگی برمبنای انتظار شکل گرفت، عهد،دائمی وهمیشگی می شود. منتظرواقعی هرگز ازعهدش با امام خود روی گردان نمی شود. قرائت صبحگاهی این دعا موجب میشود که فراموش نکنیم پیش ازهرکس با امام خود عهد بسته ایم واولویت عهد با امام رابر همه پیمانها حفظ کنیم؛ عهد با امام زمان(علیه السلام) یعنی زندگی براساس رضایت حضرت مهدی(عج) کسی که دست بیعت با امام خود می دهد، فقط رضایت حضرت رادر نظر می گیرد؛ بنابراین عمل براساس دغدغه وخواسته امام باید اولویت منتظران باشد.

بخش پنجم: مفاد عهد وپیمان

دراین دعا بعد ازتجدید عهد با امام، هشت مقام راازخدا طلب می کنیم؛ ازخدا می خواهیم که برای دستیابی به آرمانهای جهانی ، یارامام زمان(عج) وکمک کار وی شویم وازآن حضرت دفاع کنیم؛ درانجام مقاصد وحوائج امام سرعت بگیریم، اوامرآن حضرت را گوش دهیم ودررکاب آن حضرت به درجه رفیع شهادت برسیم.

با این آموزه ها، زندگی منتظرباید برمبنای یاری امام شکل بگیرد. لازمه این یاری، شناخت امام زمان (علیه السلام) است.کسی که می خواهد از امام حمایت کند، ابتدا لازم است خواسته های آن حضرت را بشناسد.

1.اللهم اجعلنی من انصاره واعوانه

چند نکته در مورد یاری:

1-  مومن باید گام به گام رشد کند یعنی برای همیشه برنصرت قانون واولیای الهی پایدار باشد.«کونوا انصار الله»

2-  خداوند، به نصرت ما نیازی ندارد؛ زیراهمه نصرت ها وپیروزی ها از اوست. انصار خدا بودن، برای ما افتخار است.«نصر من الله»

3-  انبیای الهی، مردم را برای خدا می خواهند، نه برای خود یا گروه وحزب خود.«من انصاری الی الله»

4-  باید دعوت رهبران دینی را پاسخ دهیم: «من انصاری …. نحن انصار الله»

5-  یاری کردن منادیان الهی، یاری خداوند است.

و . . . . .

در آیات وروایات برکمک به هم نوع، مسلمانان و مومن سفارش وتاکید شده و موجب پاداش فراوان است. حالا اگر کسی به بالاترین فرد هستی کمک کند چه مقدار ارزش دارد؟

یکی از مصادیق کمک با امام، کمک های مادی است.

امام خمینی قدس سره شریف در تحریر الوسیله می فرماید:

«هرکس درهمی ازخمس رانپردازد، جزء ستمگران براهل بیت وازکسانی محسوب میشود که حق آن بزرگواران  را غضب کرده اند.»

2.والذابین عنه؛

- دفاع از بزرگان، جلوه های متفاوتی دارد،گاهی با زبان، گاه با قلم وگاه با شمشیر است. امام حسین(ع) فرمود: آیا مدافعی هست که ازحریم رسول خدا دفاع کند؟![2]

شخص منتظری که می خواهد با تمام وجود از حضرت مهدی (ع) دفاع کند، باید دشمن وشگردهای اورا بشناسد وبصیرت های لازم را دارا باشد.

امروزه برخی باتحریف، تغییر، تبدیل مهدویت اصیل، درصدردشمنی، وعده ای دیگر با شاخه ها این شجره طوبی، یعنی ولایت فقیه، دشمنی، مخالفت ومبارزه می کنند.

-        برای اطاعت از فرامین امام زمان(ع) باید فرمانهای ایشان را شناخت: فرموده های حضرت مهدی(ع) درتوقیعات وتشرفات راستین، منعکس شده است که این سه مسئله را یادآور می شوند.

صله رحم، توجه به ضعیفان جامعه وجمع ننمودن واحتکار نکردن اموال اطاعت از امام زمان در سوره نساء آیه 59 آمده است.

«ای کسانی که ایمان آورده اید! خدارا اطاعت کنید واز رسول واولی الامر خود(جانشین پیامبر) اطاعت کنید؛ پس اگر درباره چیزی نزاع کردید، آن را به حکم خدا وپیامبر ارجاع دهید، اگربه خدا وقیامت ایمان دارید.

این (رجوع به قرآن وسنت برای حل اختلاف) بهتر وپایانش نیکوتر است.

5. والمحامین عنه؛وحمایتگران ازآن حضرت.

- دفاع از اندیشه مهدویت، برهمگان شایسته ولازم است. فردی که دوست دارد زندگی اش را رنگ مهدوی ببخشد، باید عارفانه وعاشقانه از حضرت دفاع کند؛ اگرچه خداوندمتعال، درسوره بقره آیه137 حمایت وکفایت خود رااز مسلمانان، اعلام کرده است، لذا خداوند متعال قطعا جانشین خودش، یعنی امام مهدی را حفظ وحمایت می کند؛ اما ما هم وظیفه ای داریم که در این اعلام کنیم.نمونه ای از حمایت ولی خدا در سوره آل عمران آیه52 آمده است.

بخش ششم: درخواست رجعت

رجعت به معنای بازگشت دوباره به دنیا، واز اعتقادات شیعه است که در این قسمت 6 فراز به آن اختصاص یافته و دعا کننده این درخواست را از خداوند متعال طلب می کند.

منتظر درزندگی اش باید واقع نگر باشد وآن را با رویا وخواب وخیال سپری نکند. اما ظهور ولی عصر(ج) را انتظار می کشد ودعاگوی تعجیل در فرج حضرت است؛ اما درعین حال، احتمال می دهد که نتواند در دوره عمرخود، ظهور را درک کند. آری منتظر، مرگ را واقعیتی نزدیک می داند. درنظراو ظهور هم نزدیک است؛ اما درعین حال، با این تصور که ممکن است مرگ او زودتراز فرج محقق شود، برای رجعتش در زمان ظهور،دعا میکند.زمانی که منتظر از خداطلب رجعت می کند،تلویحا درخواست می کند که درشمار«خیلی خوبها» باشد؛ چرا که می داند دررجعت«خوبان خوب» و«بدان بد» به این عالم برمی گردند. همین دیدگاه موجب می شود تا فرد منتظر درزندگی اش سیر کمالی را برگزیند وسلوکی پرشتاب را پیش گیرد.

2. موتزرا کفنی؛ درحالی که کفن پوش هستم.

3. شاهرا سیفی؛ شمشیرم رااز نیام برکشیده ام.

آمادگی درهمه حال، ازامتیازات زندگی مهدوی است: مثلا در دوران آموزش مسائل نظامی، به افراد دستور می دهند که با همه تجهیزات و امکانات خود به استراحت بپردازند تا درهمه احوال، آماده باشند.

4. مجردا قناتی؛ نیزه ام آماده باشد.

در حقیقت، آنچه که دعا کننده در این فراز طلب می کند، این است که وقتی از قبربیرون می آید، تمام آثار انتظار درظاهرش مشهود باشد و این مسئله برای حیات مهدوی شایسته ولازم است. منتظر واقعی آنقدر آمادگی دارد که به محض بیرون آمدن ازقبر، برای خدمت رسانی به مولایش آماده است. او می خواهد لحظه ی خروج ازقبر، شمشیرش کشیده ونیزه اش آماده باشد.

6. ملبیا دعوه داعی؛

او آماده لبیک گویی وپیام رسانی است وحاضروتوانمند است که اجابت دعوتش را به دورترین نقاط عالم اعلام کند؛ زیرا پیام امام مطابق با فطرت هاست وبرای همه کس گویاست.

6.فی الحاضر والبادی؛ برای منتظر شهر وروستا فرقی نمی کند و برای خدمت خودرا محدود به مکانی نمی کند.

بخش هفتم: دعا برا ی ظهور

وقتی به خداوند سبحان عرض می کنیم«اللهم ارنی» علاوه بر طلب دیدارآن امام غایب، ازخدا می خواهم آن خورشید پشت ابرغیبت، ظهور کند وهمه اورا نظاره گر باشند. درکتاب مکیال المکارم یکی از ویژگی های آن حضرت را جمال وزیبایی می داند.

«بدان که مولای ما حضرت صاحب الزمان(ع) زیباترین وخوش صورت ترین مردم است؛زیرا شبیه ترین مردم به پیامبر اکرم (ص) است.»

یکی از شاخصه های مهم زندگی مهدوی، درخواست تعجیل فرج است ومی گوید اول ظهورش رابرسان، بعدآسانش کن وبعد فرهنگ وراه وروش اورا گسترش بده. چینش دعا،یک چینش شرافتی است؛ یعنی به احترام امام عصر(ع) اول درخواست ظهورمی نماییم وبعد گسترش سیره را طلب می کنیم. از این سه فراز، یاد می گیریم از شاخص های زندگی دراین دوران، این است که منتظر باید به دغدغه های امام عصر(ع) توجه وعنایت داشته باشد. وبعد درخواست می کنیم مرا به راه او درآور دستورش را نافذگردان وپشتش رامحکم کن.

بخش هشتم: برنامه های ظهور

1.واعمراللهم به بلادک؛

دین اسلام به آبادکردن سرزمینها عنایت ویژه دارد. درقرآن کریم می خوانیم:« خداشمارااززمین آفرید وبه آبادانی درآن گماشت.»[3]

ازویژگی های حکومت امام زمان (ع) هم این است که تمام شهرها در دوران اووبه وسیله او آباد می شوند؛ زیرا تمام سرمایه های زمین و آسمان دردست او قرار میگیرد. اگر ثروت دست فرعون وقارون باشد، عامل فساد است؛ ولی دردست حضرت سلیمان وحضرت داود (ع) مایه برکت وآبادی وجبران کمبودهای اقتصادی واجتماعی است.

- برای جهان شمول شدن اسلام سه شرط لازم است: 1-وجود یک رهبر جهانی 2- وجود یک قانون جهانی 3- آمادگی جهانی

رهبرجهانی امام مهدی، قانون جهانی قرآن ولی آمادگی جهانی هنوز وجود ندارد.

امام زمان (عج) وقتی ظهور می کند که آمادگی ازهز نظر در میان مردم وجود داشته باشد ومردم به معارف واندیشه های قرآن واسلام آگاه وآمادگی حکومت امام زمان را داشته باشند.

اورا استحکام بخش نشانه های دینت قرار بده واستحکام بخش سنتهای پیامبرت. این یکی از اهداف اهل بیت وپیامبر(ص) است.

از دعای العجل العجل یا مولای یا صاحب الزمان 3 نکته دریافت می شود اول درخواست سرعت بخشیدن به ظهور امام زمان از خداوند وبعد از جانشین خدا.

دوم او مولا وسرپرست است.

سوم او صاحب عصر وزمان است.

نتیجه گیری:

لازم است بدانیم که یکی از شرایط استجابت دعا توام شدن دعا با عمل وتلاش وکوشش است. در کلمات قصار امام علی(ع) آمده است: دعاکننده بدون عمل وتلاش ، مانند تیرانداز بدون زه است.[4]